Necmettin Büyükkaya Öldürüldü [22 Ocak 1984]

[BAZUR FORUM]

1970′li yılların en önemli Kürt aktivistlerinden Necmettin Büyükkaya, kızı Serdil ile (1976)

Kürt siyasi hareketi içerisinde özgün duruşuyla bilinen ve Neco olarak tanınan Necmettin Büyükkaya, Diyarbakır Cezaevinde gördüğü işkencelerin etkisiyle 22 Ocak 1984′te öldü. Urfa’nın Siverek ilçesi Karahan köyünde 1943 yılında doğan Büyükkaya, ortaöğrenimini Diyarbakır ve Adana’da tamamladıktan sonra 1966-1971 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu. Siyasi faaliyetlerinden ötürü aranması ve 12 Mart 1971′de askerî cuntanın yönetime el koyması üzerine bu eğitimini tamamlayamadı. Öğrencilik yıllarında Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve sol çevre içerisinde faaliyet gösteren Büyükkaya Musa Anter yönetimindeki Diyarbakır Öğrenci Yurdu’nda kaldığı sırada İstanbul’daki Kürt öğrencileri bir araya toparlamaya ve örgütlü bir yapı oluşturmaya çalıştı.
Necmettin Büyükkaya, 1969 yılında Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) adlı Kürt derneğini kuran 13 kişilik grubun arasında yer aldı ve DDKO’nun ilk başkanı seçildi. 1971′de askerlerin yönetime el koyması Büyükkaya için yeni bir sürecin başlangıcı oldu. Kaçak olarak yaşadığı dönem yurtdışına çıkarak 1972-1974 yılları arasında İsveç’e yerleşti ve burada mülteci olarak yaşadı. 1974 çıkarılan ve “Ecevit Affı” olarak bilinen genel af ile yurda döndüğünde adını Kürdistan İşçi Partisi (KİP) olarak değiştirmiş olan ve Dr. Şivan’ın izinden giden T-KDP’nin örgütlenmesi içerisinde çalıştı. Daha sonraları örgüt içinde çıkan anlaşmazlıklardan dolayı bazı arkadaşlarıyla birlikte 1977 yılında bu oluşumdan koptu. Daha çok ideolojik sebeplerden dolayı, Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği ile yakın bağlar kurdu ve Güney Kürdistan’a geçerek dağ kadrosunda çalışmalarda bulundu. 41 yıllık yaşamı, Sosyalist Türkiye hareketi ve Kürt mücadelesi içerisinde geçen Büyükkaya, 1980 darbesinden sonra tekrar tutuklanan Kürt genç ve aydınları arasında 1982 yılı Nisan ayında Diyarbakır’da yakalandı ve ağır işkencelere maruz kaldığı gözaltı sürecinden sonra tutuklanarak Diyarbakır Askerî Cezaevine konuldu. Aralık 1983′te çıktığı son mahkemede söz hakkı alarak bir sonraki mahkemeye gelemeyebileceğini çünkü ağır tehditl ve işkenceler altında yaşadığını ve belirtti öldürüleceğini söyledi. Nitekim 22 Ocak 1984 tarihinde gördüğü işkencelerin etkisiyle yaşamı son buldu.