KÜrt halki ve kÜrt dİlİ

[BAZUR FORUM]

KÜRT HALKI VE KÜRT DİLİ


Kürtler, Mezopotamya’nın en eski ve yerli halklarından biridir. Kürt kökenli boylardan Huri, Mitani, Nehri, Lulu, Guti ve Kassitler tarihi belgelerin tanıklığına göre MÖ. 3 bin yılından başlamak üzere Van Gölü çevresinde ve Zagros bölgesinde birbirini takip eden yıllarda ve birbirinin temelleri üzerinde birçok devlet kurmuşlardır. Yine tarihi belgeler Kürt kökenli boylardan Medlerin, İranın Kuzeybatısından Kızılırmak’a değin geniş bir bölgede kurdukları büyük devlete tanıklık etmektedir

Mısır, Grek, Roma ve diğer birçok uygarlığın şekillenmesinde oldukça etkili olan Mezopotamya uygarlığının yaratılmasında büyük bir rolu olan Kürtler, bugün Ortadoğu’da bulunan dört devletin (İran, Irak, Suriye ve Türkiye) sınırları içinde 40 milyona ulaşan nüfusuyla, bölünmüş-parçalanmış, temel hak ve özgürlüklerden yoksun olarak varlığını sürdürüyor.

Kürtler, köklü ve zengin bir kültüre ve dile sahiptir. Kürtçe, bükümlü bir dil olup Hint-Avrupa/İranî Diller Grubu içinde yer alır. Kürtçede sözcükler eril, dişi ve nötr olup ön, iç ve ard eklerle türerler. Kürtçede birden fazla lehçe bulunmakla birlikte, günümüzde en çok 3 ana lehçe (Kurmanci, Sorani ve Dımıli-Zazaca) kullanılmaktadır. Bu lehçelerin içinde en yaygın kullanılanı Kurmanci lehçesidir

Kültürün taşıyıcısı olan dil, toplumların-ulusların belkemiğidir. Kamusal hayatta kullanılmadıkça dillerin modern endüstri toplumlarında varlıklarını süedürmeleri çok zordur. Kamusal olmayan herhangi bir dil, o kadar marjinalleşir ki, serpilen bir kültürün dayanağını oluşturan canlı ve gelişen bir dil değil, en iyi ihtimalle az sayıdaki seçkinin konuştuğu bir dil, ya da ritüel olarak varlığını koruyabilir
]Kürtçe, Türkiye nüfusunun neredeyse 1/3 ünü oluşturan büyük bir ulusal grubun anadilidir. Bu nedenle Kürtçe kamusal alanda, eğitim ve öğretim kurumlarında kullanılmalıdır. Çoğulcu demokrasi kültürü ve demokratik anlayış, dillere kendilerini ifade etme ve geliştirme olanağını sağlar.
Günümüz dünyasının hakim uygarlığı, kültürel bakımdan ‘homojen bir devlet mitini’ giderek daha fazla gerçeklikten uzaklaştırmış ve her bir devletin içindeki çoğunluğu, çoğulculuk ve çeşitliliğe daha açık olmaya zorlamıştır. Etnik ve ulusal kimliklerin doğası, serbest ticaret ve küresel iletişimin hüküm sürdüğü bir dünyada durmaksızın değişiyor.
Uluslar arası iletişimin büyük bir hızla geliştiği, demokratik değerlerin, insan hak ve özgürlüklerinin genel kabul gördüğü günümüz dünyasında farklılıkları, farklı kültürel grupları, dilleri ve ulusal toplulukları barış içinde ve birarada yaşatabilmek, farklılıkları kabul etmekle ve onlara kendilerini özgürce ifade etme olanağını sağlamakla olanaklıdır.
Dogmatik-doktriner düşünce veya totaliter-despotik yönetim tarzı değil, demokrasiyi, demokratik bir uygarlığı esas alan bir anlayış dünya insanlığını birarada ve barış içinde yaşatabilir.
Filozof Xanî, Mem û Zîn adlı destanında demokratik hukuk devletini formüle ederken, “Dirliklerin kaynağı birliktir, birlik bilim, adalet ve sevgiyle sağlanır, adalet bilimle olgunlaşır” der.

__________________